Bazı balık türleri aşırı saldırgan ya da çekingen olmaları veya çok özel akvaryum koşulları gerektirmeleri nedenleriyle ancak hemcinsleriyle bir arada tutulabilirler.

Birçok balık türü de diğer uyumlu türlerle birlikte rahatlıkla bir akvaryumu paylaşabilirler. Çeşitli balık ve bitki türlerinin bir arada tutulduğu bu tip akvaryumlara karma akvaryumlar denir. Çeşit ve renk zenginliğiyle çoğuna tek tür akvaryumlarından daha cazip gelen karma akvaryumlarda uyumu sağlayabilmek için bir araya koyacağınız bitki ve balık türlerini bilinçli seçmeniz çok önemlidir.

Balık seçiminde dikkat edilmesi gerekenler noktalar:

Akvaryumun büyüklüğü
Akvaryumunuz, alacağınız balığın büyüyüp de son boyuna geldiğinde yer ihtiyacını karşılayacak kadar geniş olmalıdır. Akvaryumunuza kaldırabileceğinden fazla balık koymamalısınız. Basit bir yaklaşım: cm olarak toplam balık boyu litre cinsinden akvaryum hacmini aşmamalıdır. Örneğin akvaryumunuz 100 litre su alıyorsa boyu 5 cm olan balıklardan en fazla 20 tane koymalısınız.

Su şartları
Almak istediğiniz balık türünün ayrıca ne tip su şartları gerektirdiğini (suyun asitliği pH, suyun sertliği GH, sıcaklık, oksijen, nitrat toleransı vb.) güvenilir kaynaklardan araştırmalısınız. İyi akvaryum kitaplarında türler tanıtılırken akvaryumda ne gibi şartlar aradıkları belirtilir. Akvaryumunuzda sağlayamayacağınız su şartları gerektiren balıkları almamalısınız.

Balığın sağlığı
Alacağınız balık hareketli, canlı renkli ve iştahlı olmalıdır. Balığı almadan önce akvaryumcuda yem yediğini görmek yerinde olacaktır. Üzerinde hastalık ya da parazit belirtisi olabilecek herhangi bir leke ya da yaralanma olmamalıdır.

Yeni aldığınız bir balığı akvaryumunuza koymadan önce, eğer imkanınız varsa, bir hafta kadar ayrı bir karantina akvaryumunda gözleyip sağlıklı olduğuna emin olmanızı öneririz. Bazı hastalıklar çok çabuk yayılabilirler.

Balığın kalitesi ve dayanıklılığı
Sadece türlerine değil, üretildikleri yerdeki yetiştirilme şartlarına da bağlı olarak bazı balıkların bakımı kolayken bazıları başlangıçta ne kadar sağlıklı ve güzel gözükürse güzüksünler çok çabuk hastalanıp ölürler. Özellikle akvaryum tecrübeniz azsa, hayal kırıklığına uğramamak için normal şartlarda yetiştirilmiş (hormonsuz, ilaçsız, normal sıcaklıkta vs.) ve dayanıklı olarak bilinen türleri seçmelisiniz. Ucuz fakat hastalıklara karşı bağışıklığı zayıf balılar hem sizi üzecek, hem de sonuçta daha pahalıya malolacaklardır.

Saldırgan / Çekingen
Saldırgan türlerle çekingen türler bir araya konulmamalıdır. Zayıfların aşırı hırpalanmaması için saldırgan türlerde kendi aralarında ya çift ya da sekizlik veya daha kalabalık gruplar halinde tutulmalıdırlar. Bazı türlerde iki erkek aynı akvaryuma konulmamalıdır.

Hareketli / Sakin
Yavaş yüzen sakin balıklar genelde haraketli ve hızlı balıklardan rahatsız olurlar. Bir köşeye çekilip yemden bile kesilebilirler.

Teritoryal / Sürü balığı
Bazı balık türleri (örn. çiklitler, yani yavrularını büyütenler) en azından üreme zamanları teritoryal olurlar. Akvaryumda belli bir bölgeyi sahiplenip diğer balıkları sokmamaya çalışırlar. Akvaryum, zaman zaman tehlikeli olabilecek kavgaların sürüp gitmemesi için her çifte yeterli alan sağlayabilecek kadar geniş olmalıdır. Örneğin, cüce çiklit famiyasından, boyu çoğu zaman 4cm'yi geçmeyen apistogramma cacatuiodes dişisi yavrularını büyütürken akvaryum tabanında 30cm × 30cm kadar bir alana ihtiyaç duyar.

Teritoryal balıkları henüz gençken bir araya koymak biribirlerine alışmaları açısından yararlı olacaktır.

Neon tetra, rasbora veya çöpçü balığı gibi bazı türler sürü balığıdırlar. En az 6'lık gruplar halinde tutulmalıdırlar; aksi halde çok sinirli ve stresli olabilirler.

Beslenme alışkanlıkları
Türlerine veya yetiştirilme şartlar?na bağlı olarak bazı balıklar yem konusunda çok seçici olurlar; verdiğiniz pul yemi aç kalma pahasına dahi kabul etmeyebilirler. Bunlar çoğu zaman canlı yeme, ya da en azından donmuş yeme alıştırılmış olabilirler. Canlı yemlerin hastalık taşıyabileceği, donmuş yemlerin de henüz Türkiye'de zor bulunacağını için seçtiğiniz balığı almadan önce kuru yem yediğini deneyerek görmenizi öneririz.

Eğer akvaryum tecrübeniz azsa başlangıçta yem konusunda seçici olmayan türleri tercih etmelisiniz. Aç kalan balık, yeni bir akvaryuma gelmenin stresi de eklenince çok çabuk zayıf düşüp hastalanabilir.

Bitkilerle ilişkiler
Bazı balık türleri bitkilere hiç dokunmazken bazıları yumuşak yaprakları ve filizleri yiyerek, ya da kumu kazıp köklerinden sökerek kalın yapraklı ve sağlam köklüler dışındaki bitkileri kısa zamanda yok ederler. Eğer akvaryumunuzda zengin bir bitki örtüsü istiyorsanız bitkilerle iyi geçinen türleri seçmelisiniz. Neyse ki bitkilere zarar vermiyen birçok güzel tür vardır (örn. melek balığı).